Wzorcowanie, sprawdzenie termometrów elektrycznych

Wzorcowanie termometrów elektrycznych jest kluczowym procesem zapewniającym precyzyjne i wiarygodne pomiary temperatury w różnych gałęziach przemysłu. Laboratorium pracuje zgodnie z normą ISO/IEC 17025, co zapewnia przeprowadzenie wzorcowania na najwyższym poziomie i gwarantuje wyniki pomiarów miarodajne i rzetelne.

Czym jest wzorcowanie termometrów elektrycznych?

Wzorcowanie termometru elektrycznego polega na porównaniu jego wskazań ze wskaźnikami wiarygodnego wzorca temperatury. Celem tego procesu jest określenie dokładności i precyzyjności urządzenia pomiarowego wraz z niepewnością pomiaru. Wzorcowanie ma na celu wykrycie i korektę ewentualnych błędów, które mogą wystąpić podczas pomiarów temperatury. Zapewnienie zgodności pomiarów z międzynarodowymi standardami meteorologicznymi.

Zasady wzorcowania termometrów elektrycznych zgodnie z normą ISO/IEC 17025

Norma ISO/IEC 17025 określa wymagania dotyczące wzorcowania urządzeń pomiarowych, w tym termometrów elektrycznych, w celu zapewnienia jakości, dokładności i spójności wyników. Proces wzorcowania termometrów elektrycznych zgodnie z ww. normą obejmuje kilka kluczowych etapów, które muszą być zrealizowane przez akredytowane laboratoria wzorcujące:

1. Wybór odpowiedniego wzorca temperatury
   Jednym z podstawowych wymagań normy ISO/IEC 17025 jest wykorzystanie odpowiednich wzorców temperatury. Wzorzec temperatury to urządzenie o znanej i udokumentowanej dokładności, które jest wykorzystywane do porównania wskazań z badanym termometrem elektrycznym. Wzorce te muszą posiadać aktualne świadectwa wzorcowania i być pod nadzorem meteorologicznym, aby zapewnić wiarygodność.
2. Przeprowadzenie wzorcowania w kontrolowanych warunkach
   Wzorcowanie termometrów elektrycznych musi odbywać się w ściśle określonych warunkach, które są zgodne z wymaganiami normy ISO/IEC 17025. Oznacza to, że temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne oraz inne czynniki zewnętrzne muszą być kontrolowane, aby nie wpływały na wynik pomiaru. W laboratorium metrologicznym, gdzie odbywa się wzorcowanie, muszą być spełnione odpowiednie normy dotyczące warunków środowiskowych, które zapewniają stabilność wyników.
3. Metodyka pomiaru i dokumentacja wyników
   Norma ISO/IEC 17025 wymaga, aby proces wzorcowania termometrów elektrycznych był dobrze udokumentowany i oparty na sprawdzonych metodach pomiarowych. Laboratorium ma opracowaną szczegółową procedurę wzorcowania, która obejmuje m.in. sposób porównania wskazań termometru z wzorcem, liczby pomiarów, zakres temperatur, czas stabilizacji, a także obliczenie niepewności pomiaru. Wyniki wzorcowania muszą zostać szczegółowo zapisane w dokumentacji, a efektem tego procesu jest wystawienie Świadectwa Wzorcowania.
4. Określenie niepewności pomiaru
   Zgodnie z wymaganiami ISO/IEC 17025, każde wzorcowanie musi uwzględniać obliczenie niepewności pomiaru. Niepewność ta odnosi się do zakresu, w którym można spodziewać się prawdziwej wartości temperatury, biorąc pod uwagę wszystkie czynniki, które mogą wpływać na wynik pomiaru (np. zmiany temperatury w czasie, precyzja urządzenia wzorcowego, dokładność wskazań termometru elektrycznego itd.). Określenie niepewności jest niezbędne, aby ocenić dokładność pomiaru i odpowiednio skorygować wyniki.

Rodzaje termometrów elektrycznych i metody ich wzorcowania

Wzorcowanie termometrów elektrycznych może obejmować różne typy urządzeń, takie jak:

• Termometry rezystancyjne (RTD) – wykorzystujące zmiany oporu elektrycznego w funkcji temperatury. Wzorcowanie tych urządzeń polega na porównaniu ich wskazań z wartością temperatury, która jest mierzona przez wzorzec.
• Termoelementy – urządzenia, które generują napięcie w wyniku różnicy temperatur między dwoma punktami. Wzorcowanie termoelementów polega na porównaniu napięcia generowanego przez termoelement z wartością temperatury wskazywaną przez wzorzec.
• Termometry półprzewodnikowe – wykorzystujące zmiany właściwości półprzewodników w zależności od temperatury. Proces wzorcowania polega na precyzyjnym porównaniu ich wskazań z wartościami temperatury dostosowanymi do wzorca.

Wzorcowanie tych różnych typów termometrów wymaga zastosowania odpowiednich wzorców i metod pomiarowych, dostosowanych do specyfiki urządzenia i technologii.

Korzyści z wzorcowania termometrów elektrycznych zgodnie z ISO/IEC 17025

Wzorcowanie termometrów elektrycznych zgodnie z normą ISO/IEC 17025 zapewnia wiele korzyści, zarówno dla laboratoriów, jak i dla użytkowników urządzeń pomiarowych:

1. Wiarygodność wyników – Proces wzorcowania daje pewność, że wskazania termometrów są zgodne z rzeczywistą temperaturą i spełniają międzynarodowe standardy metrologiczne.
2. Zwiększenie precyzji – Regularne wzorcowanie pozwala na utrzymanie wysokiej dokładności urządzeń pomiarowych, co jest szczególnie istotne w branżach wymagających precyzyjnych pomiarów, takich jak przemysł spożywczy, farmaceutyczny, chemiczny czy medyczny.
3. Zgodność z przepisami prawnymi – W wielu branżach wymagane jest przeprowadzanie wzorcowania urządzeń pomiarowych zgodnie z określonymi normami, w tym ISO/IEC 17025, co zapewnia zgodność z obowiązującymi przepisami prawnymi i regulacjami.
4. Bezpieczeństwo i jakość procesów – Wzorcowanie pozwala na minimalizowanie ryzyka błędów pomiarowych, co w konsekwencji wpływa na poprawę bezpieczeństwa i jakości procesów produkcyjnych, szczególnie w branżach, gdzie temperatura odgrywa kluczową rolę w jakości produktów (np. kontrola temperatury w produkcji leków, żywności czy chemikaliów).

Podsumowanie

Wzorcowanie termometrów elektrycznych zgodnie z normą ISO/IEC 17025 jest kluczowym procesem dla zapewnienia dokładności i wiarygodności pomiarów temperatury w różnych dziedzinach. Przestrzeganie wymagań normy zapewnia, że proces wzorcowania jest przeprowadzany w kontrolowanych warunkach, z odpowiednią dokumentacją, a także z uwzględnieniem niepewności pomiaru. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie precyzyjnych, powtarzalnych wyników, które są niezbędne w wielu gałęziach przemysłu, zapewniając zgodność z międzynarodowymi standardami i przepisami.

Źródła:

1. ISO/IEC 17025:2017 – „General requirements for the competence of testing and calibration laboratories”
2. PN-EN 60584-1:2014-11 – „Termopary. Część 1: Ogólne zasady”
3. Międzynarodowa Organizacja Akredytacji Laboratoriów (ILAC) – Zasady akredytacji laboratoriów wzorcujących i badawczych
4. Główny Urząd Miar (GUM) – Wzorcowanie urządzeń pomiarowych w Polsce
5. „Introduction to Measurement and Instrumentation” – J. Turner
6. „Temperature Measurement” – D.L. Rinehart